تبليغات شهري و افق‌هاي آينده

مقدمه:

صنعت تبليغات محيطي از قريب به دو هزار و پانصد سال پيش که داريوش هخامنشي بزرگترين بيلبورد تبليغاتي جهان (از آن روزگار تا امروز) را به ابعاد 33 در 198 متر در چشم انداز يکي از جاده هاي ايران باستان در دل کوه مقدس بيستون (براي ايرانيان باستان) حک نمود ، تا امروز که هزاران تابلوي تبليغاتي متنوع و متفاوت مکانيکي ، ديجيتالي ، چند وجهي ، 3 بعدي ، چريکي و ... در سراسر جهان چشم مخاطبان را به خود خيره مي کند ، سير تکاملي پرفراز و نشيبي را طي نموده است .

صنعتي که خواه نا خواه در حال رشد است و حضور يا عدم حضورش در مجاورت ما اجتناب ناپذير است. صنعتي که به رسانه اي پويا تبديل شده و سلايق و مقررات کوتاه مدت نمي تواند به حذف آن بيانجامد.

 

بيلبورد چيست ؟

بيلبورد Billboard در اصطلاح عمومي « به معناي هر نوع صفحه ي پوستر يا آگهي خياباني که در تبليغات خياباني مورد استفاده قرار مي گيرد »[1] مي باشد .

با جهش چشمگير استقبال از انواع تبليغات ، امروزه در کشور ما و ساير کشورهاي دنيا ، بيلبورد مجازاً به تابلوهاي تبليغاتي نصب شده در خيابان ها ، بزرگراه ها و اماکن عمومي اطلاق مي شود .

لذا به اين نوع تبليغ در شکل عام و کلي ، «تبليغات محيط بيروني» يا «تبليغات فضاي باز» Outdoor adv گفته مي شود که در برگيرنده ي انواع تابلو آگهي هاي معابر ، پل ها ، تابلوهاي بزرگراه ها (به هر ابعاد و از هر جنس و تکنيک) ، اتوبوس ها ، ميادين ورزشي و ... مي باشد .

واژه مصطلح براي اين نوع تبليغ در ايران (در قوانين ، بخشنامه ها ، استعلام ها و ...) «تبليغات شهري» است که ما نيز در ادامه از آن استفاده مي نماييم .

امروزه تبليغات شهري به لحاظ جذب مخاطب، زيبايي ، ايجاد تنوع در محيط ، عدم آلايندگي ، هزينه ي بسيار پايين در مقايسه با تلويزيون و ... يکي از بهترين روش هاي تبليغاتي در دنيا به شمار مي رود .

بلوغ تبليغات شهري در ايران :

در کشور ما، با پايان جنگ تحميلي و بطور طبيعي تغييرات حاصله در بازار مصرفِ انواع کالاهاي مصرفي و غير ماندگار و کالاهاي لوکس و طبقه ي بالا، تبليغات به عنوان بازوي قوي توليد کنندگان خرد و کلان به ميدان آمد .

در اين ميان و با رشد انواع 3 گانه تبليغ چاپي ، پخشي و محيط بيروني ، تابلوهاي تبليغاتي نيز رونقي دوباره و شتابان تر به خود گرفتند .

نخستين تابلوهاي تبليغاتي در ايران که پس از جنگ (و عموماً در تهران) به شکل مکانيکي وظيفه ي جلب توجه مخاطب و ارائه اطلاعات کالا يا خدمات فرهنگي را به عهده داشتند ، آنقدر از نظر تعداد و تنوع محدود بودند که کسي آينده اي خوش و روشن براي گسترش آن و قدرت روز افزون تأثير گذاريش را متصور نبود . با تغيير تکنولوژي ، شکل تابلوهاي تبليغاتي نيز تغيير نمود ، تابلوهاي قديمي که غالباً با تکنيک عکاسي يا نقاشي روي بوم انجام مي شد با ورود انواع چاپ هاي عريض و طويل و حضور بنر و فلکس کم کم تغيير ظاهر دادند .

نبوغ طراحان تبليغات شهري و لزوم استفاده بهينه از مکان و زمان هاي محدود، سبب پيدايش انواع جديدي از اين رسانه ي شگفت آور شد .

تابلوهاي گردون ، چند وجهي و چندي پس از آن LED ، تصويري و ... فضاي شهرها را به کلي تغيير داد.(البته با حضور تلويزيون هاي شهري به سختي مي توان ميان تبليغات پخشي و فضاي باز تمايز قابل شد)

حضور انواع محصولات داخلي و خارجي در ميادين ، بزرگراه ها ، معابر ، استاديوم هاي ورزشي و ... ضمن اطلاع رساني بدون آلايندگي بر مردم ، به ايجاد اشتغالي عظيم و ورود ميلياردها ريال سرمايه ي خارجي و گردش مالي تقريباً به همين مقدار در داخل منجر شد .

موقعيت قانوني تبليغات شهري در کشور :

طبق ماده 1 و 3 قانون تبليغات مصوب سال 58 شوراي عالي انقلاب فرهنگي کشور ، تنها سازمان هاي مجاز به تبليغات در ايران ، کانون هاي آگهي و تبليغاتي هستند که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مجوز فعاليت دريافت کرده باشند .

بر اساس اين قانون ، تنها مجريان صلاحيت دار تبليغات شهري در کشور همين کانون ها مي باشند . (اين توضيح لازم است که در شرايط فعلي مجوز کانون ها تنها به صورت استاني و با محدوده ي فعاليت استان صادر کننده ي مجوز اعتبار دارد) البته در تبليغات شهري ، الزامات قانوني ديگري نيز از سوي شهرداري ها و معاونت هاي خدمات شهري و فضاي سبز تدوين مي شود و به اجرا در مي آيد که کانون هاي مجري تبليغات شهري ملزم به اجراي آن نيز مي باشند .